Wat is Financial Safety (FS)

Nederland staat in de top van Europa als het gaat om de kracht van haar financiële sector. Deze sector biedt een uitgebreid financieel stelsel voor legitieme geld- en goederenstromen van (inter)nationale organisaties en particulieren. Dit stelsel kan ook misbruikt worden voor illegale geld- en goederenstromen in witwasconstructies. Misbruik van het Nederlandse financieel stelsel werkt ondermijnend en heeft een verminderd vertrouwen in de Nederlandse rechtstaat tot gevolg. Financial Safety heeft betrekking op de toestand van het financieel stelsel. Des te hoger de mate van Financial Safety, des te minder het Nederlands financieel stelsel kan worden gebruikt voor illegale geld- en goederenstromen. Het behalen van volledige Financial Safety is wellicht een utopie, een stip aan de horizon. Maar wanneer alle betrokken partijen hun krachten bundelen dan kunnen publieke en private partijen grote stappen zetten richting die stip aan de horizon. Dit is dan ook wat we nastreven als AMLC; een samenwerking met onze partners die leidt tot een zo hoogwaardig mogelijke toestand van Financial Safety, omdat dit een wenselijke en nodige voorwaarde is voor een gezond financieel stelsel. Belangrijke actoren binnen het financiële speelveld zijn degenen die een zogeheten poortwachtersfunctie vervullen. Onder de term poortwachter wordt verstaan: ‘een actor die zich dankzij haar dienstverlening in een positie bevindt waar zij zicht kan krijgen op mogelijk malafide activiteiten en daar een signaal over kan afgeven’. Dit kunnen bekende actoren zijn waar al bepaalde samenwerkingsinitiatieven mee bestaan en ook minder bekende actoren met wie dit nog niet het geval is. De inzet op het thema Financial Safety is tweeledig, enerzijds het intensiveren van de samenwerking met de bekende actoren en het verkennen van het speelveld van minder bekende actoren en ook daar de samenwerking zoeken. Anderzijds daar waar samenwerking niet het antwoord zal een passende handhaving-strategie worden ingezet. Het AMLC vindt het van belang het bewustzijn bij poortwachters te vergroten ten aanzien van de financiële veiligheid. Daarbij hoort een duurzame bedrijfscultuur en inzicht in de verantwoordelijkheid ten aanzien van Financial Safety bij actoren in de financiële sector.

Wat valt er binnen het thema?

• Opzetten, bestendigen en uitbreiden van publiek- private samenwerking met actoren binnen financiële stelsel en het versterken van bestaande samenwerking met publieke partners binnen het proces van de witwasbestrijding.
• In samenwerking met publiek- en private partners kennis en expertise over (witwas)fenomenen verkrijgen en uitdragen binnen de financiële sector en partners in de witwasbestrijding;
• Ondersteunen bij het optimalisering van het proces van transactiemonitoring en ook de generatie en opvolging van signalen.
• Bevorderen van de financiële veiligheid mede door middel van toepassen bestuurs- en strafrecht.
• Bevorderen van een financieel duurzame bedrijfscultuur binnen de financiële sector.

Speerpunten

Het thema Financial Safety richt zich op twee type actoren te weten compliant en non compliant. Bij compliant actoren wordt voornamelijk ingezet op de speerpunten kennis en expertise en op het nastreven van een gemeenschappelijk doel met actoren betrokken bij Financial Safety. Bij non compliant actoren wordt ingezet op bewustwording en handhaving.  

Compliant actoren

Kennis en expertise

• De financiële sector, wetenschap, onderzoeksjournalistiek, toezicht en vervolging hebben allen een bepaalde kennis- en informatiepositie ten aanzien van het onderwerp Financial Safety. Het AMLC kan een rol spelen bij het zichtbaar krijgen van deze kennis- en informatieposities en deze ter beschikking stellen aan anderen door partijen te verbinden en kennisdeling te promoten. Het AMLC zoekt voortdurend naar nieuwe kennis ten aanzien van fenomenen, trends, indicatoren en andere ontwikkelingen die verband houden met witwassen. Denk bijvoorbeeld aan kennis over analysetechnieken of van de werking van ‘high end money laundering schemes’ die onder andere via het Nederlandse financiële stelsel lopen of aan verplaatsingseffecten naar aanleiding van aanscherping van witwaspreventie maatregelen in bepaalde landen. Door het verbinden van verschillende actoren en de toegang tot expertise en data die daarmee gepaard gaat kunnen we meer zicht krijgen op huidige en toekomstige dreigingen.

Gemeenschappelijk doel

• Alle actoren verbinden in een risico-gestuurde aanpak van witwassen begint door het stellen van een gemeenschappelijk doel dat door alle betrokkenen gedragen wordt. Hierdoor kunnen poortwachters gerichte monitoring van signalen toepassen op bepaalde onderwerpen. Die signalen kunnen dan gelabeld en gefilterd worden uit de stroom ongebruikelijke transacties ten einde deze aan te merken als verdachte transacties. Een volgende stap ligt in de analyse van meerdere signalen om zo nieuwe kennis te verkrijgen over trends en fenomenen. Ook moeten die verdachte transacties opvolging krijgen binnen een handhavingsstrategie. Het AMLC wil door het bewerkstelligen van verbinding, terugkoppeling bevorderen aan de betrokken actoren. Om zo uiteindelijk de kwaliteit van het monitoringsproces te verbeteren en het gevoel van zingeving bij poortwachters te vergroten. Door toepassing van deze werkwijze is het mogelijk om verschillende soorten samenwerkingsinitiatieven aan te gaan met actoren. Door maatwerk in de samenwerking ontstaat ruimte voor innovatieve projecten die aansluiten bij de verschillende belangen en specifieke kennis van actoren.

Non compliant actoren

Handhaving

• Ondanks de inzet vanuit het AMLC en haar partners in de keten van actoren betrokken bij Financial Safety zullen er partijen blijven die hun verantwoordelijkheid niet nemen. Dat heeft niet alleen mogelijk misbruik van het financieel stelsel tot gevolg maar ook een negatief effect op actoren die wel hun best doen om bij te dragen. Non compliant instellingen kunnen immers door kostenbesparing een oneerlijke concurrentiepositie verwerven. Behalve inzet op de hierboven beschreven speerpunten kennis en expertise en het vinden van een gemeenschappelijk doel heeft het AMLC dan ook de aanpak van non compliant actoren als derde speerpunt. Die aanpak komt tot stand door het inzetten van een effectieve bestuursrechtelijke- dan wel strafrechtelijke handhaving. Daarbij kunnen signalen afkomstig uit het verbeterde systeem, opgebouwd in samenwerking met compliant actoren aanleiding geven voor actie. Reden te meer om in te zetten op de kennis en expertise en het signalerend vermogen van actoren binnen het financiële stelsel en de handhaving.