Een duik in de wereld van stablecoins

Publicatiedatum 23-05-2025, 10:34 | Verdiepende artikelen

Door: Erik Reissenweber (FIOD/AMLC) en Bart van de Donk (Chainalysis)

Stablecoins ontwikkelden zich in korte tijd tot een cruciaal onderdeel van het financiële cryptolandschap. Transactievolumes overtreffen inmiddels de traditionele betaalsystemen. Daarmee vragen ze steeds meer aandacht van toezichthouders en opsporingsdiensten. Dit artikel belicht de specifieke witwasrisico's van stablecoins en in het bijzonder de USDT (van Tether) als dominante speler in de stablecoin-markt.

Opkomst van stablecoins en USDT

Stablecoins zijn digitale munten waarvan de waarde is gekoppeld aan een stabiele onderliggende waarde, zoals een fiatvaluta, bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar. Fiat geld of fiduciair geld is een nationale valuta die niet gekoppeld is aan de prijs van een grondstof, zoals goud of zilver. De waarde van fiat geld berust grotendeels op het vertrouwen dat de bevolking heeft in het orgaan dat de valuta uitgeeft.

In 2024 werden voor ruim 15 biljoen dollar aan transacties met stablecoins verwerkt, wat meer is dan de transacties van Mastercard en Visa samen en een verdubbeling ten opzichte van het voorgaande jaar. Binnen dit landschap domineert USDT met een marktaandeel van ongeveer 69%.

Tether, het bedrijf achter USDT, claimt dat elk uitgegeven token volledig is gedekt door reserves: "All Tether tokens are pegged at 1-to-1 with a matching fiat currency (e.g., 1 USD₮ = 1 USD) and are backed 100% by Tether's reserves.” Deze reserves bestaan volgens Tether uit diverse activa, waaronder cash en cash equivalenten (85.05%), edelmetalen (3.78%), bitcoin (1.94%), gedekte leningen (6.36%) en overige investeringen (2.73%).

Technische kenmerken van de USDT relevant voor witwasrisico's

Multi-blockchain functionaliteit

Een cruciaal kenmerk van de USDT is de mogelijkheid om op verschillende blockchains te opereren. Deze stablecoin is gebouwd op meerdere blockchains, zoals Ethereum en Avalanche maar bijvoorbeeld ook het TRON netwerk.

Deze multi-blockchain functionaliteit biedt zowel legitieme voordelen als mogelijkheden voor misbruik. Gebruikers kunnen kiezen welke blockchain het beste past bij hun behoeften, waarbij sommige ketens bekend staan om hun efficiëntie en lage kosten, zoals Tron.

Cross-chain bridges

Een relevant aspect daarvan is de mogelijkheid om USDT van de ene blockchain naar de andere te verplaatsen via zogenaamde "decentralized bridges". Deze stellen eigenaren van USDT in staat om van het ene netwerk, bijvoorbeeld Ethereum, de stablecoin via zo'n brug over te plaatsen naar een ander netwerk zoals bijvoorbeeld het TRON netwerk.

Combinatie van snelheid, stabiliteit en toegankelijkheid

De eigenschappen die stablecoins aantrekkelijk maken voor legitieme gebruikers, maken het ook interessant voor criminelen. De voordelen voor legitieme gebruikers zijn duidelijk. Transacties zijn snel, goedkoop en stabiel van waarde. Maar juist die eigenschappen maken stablecoins ook aantrekkelijk voor criminelen. Stablecoins combineren de snelheid en grenzeloze aard van cryptovaluta met de prijsstabiliteit van fiatgeld, wat het ideaal maakt voor grensoverschrijdende waardeoverdracht zonder de volatiliteitsrisico's die gepaard gaan met traditionele cryptovaluta zoals Bitcoin.

TRON-netwerk als voorkeurplatform

In recente opsporingsonderzoeken komt USDT op het TRON-netwerk prominent in beeld. Dit is geen toeval - het TRON-netwerk biedt zeer lage transactiekosten en een hoge verwerkingssnelheid, wat het aantrekkelijk maakt voor grootschalige transacties.

Uitdagingen voor witwasbestrijders

Complexiteit van multi-blockchain analyse

Het volgen van transacties die verschillende blockchains overbruggen vereist specifieke expertise en tools, waardoor kennis van netwerken zoals Tron essentieel is geworden voor witwasbestrijders. Witwasbestrijders moeten vertrouwd zijn met verschillende blockchain-explorers en analysetools om effectief USDT-transacties te kunnen volgen over meerdere netwerken.

Schaal en volume

Met dagelijkse handelsvolumes van meer dan $11.5 miljard is het monitoren van USDT-transacties een uitdaging. Deze hoge liquiditeit maakt het makkelijker om illegale geldstromen te verstoppen tussen legitieme transacties.

Mogelijkheden voor opsporing

Ondanks de uitdagingen biedt USDT ook mogelijkheden voor toezicht en opsporing die niet bestaan bij gedecentraliseerde cryptovaluta zoals Bitcoin.

Centrale uitgifte en controle

In tegenstelling tot bitcoin worden stablecoins meestal centraal uitgegeven door een bedrijf of een organisatie. Neem bijvoorbeeld Tether die de stablecoin USDT heeft uitgegeven.

Deze centrale structuur biedt aanknopingspunten voor opsporingsdiensten: het is bijvoorbeeld mogelijk om die centrale partij te vragen om transacties of stablecoins in een bewaarportemonnee vast te houden of te bevriezen.

Blokchain

Voor alle cryptovaluta geldt: de blokchain is een open grootboek waardoor transacties verifieerbaar zijn, ook als gebruik wordt gemaakt van bovengenoemde “bridges”.

Conclusie en aanbevelingen

USDT en andere stablecoins vertegenwoordigen een nieuwe uitdaging én kans voor witwasbestrijding. Hun unieke combinatie van stabiliteit, snelheid en flexibiliteit over verschillende blockchains maakt ze zowel waardevol voor legitieme gebruikers als potentieel aantrekkelijk voor criminelen.

Voor effectieve witwasbestrijding is het essentieel dat opsporingsdiensten, financiële instellingen en toezichthouders:

Investeren in blockchain-analyse expertise, met specifieke aandacht voor multi-chain analyse.
Samenwerken met de uitgevers van stablecoins zoals Tether voor het identificeren en bevriezen van verdachte middelen.
Zich voorbereiden op een toekomst waarin stablecoins een integraal onderdeel vormen van het financiële systeem.

Over Stablecoins is op 6 mei 2025 een AMLC podcast gepubliceerd, die te beluisteren is in de meest gebruikte podcast apps, zoals Spotify en Apple podcasts. Bart van de Donk van Chainalysis concludeert in die podcast dat: "...het belangrijk is dat we ons als poortwachters en toezichthouders goed voorbereiden op een toekomst waarin stablecoins een vaste plek in het financiële systeem hebben.”