Ga direct naar de inhoud
Ga direct naar de footer
Belastingambtenaar met 9 ton in woning
Rechtbank Amsterdam 17 januari 2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:144
In januari werd een ambtenaar met € 920.000 euro in contanten in zijn woning, verstopt achter zijn keukenkastjes, vrijgesproken van witwassen. We hebben gemerkt dat deze zaak vragen oproept. We leggen uit hoe het zit.
De zaak is aan het rollen gegaan naar aanleiding van berichten in Sky ECC waarin werd gesproken over een ambtenaar die wereldwijd iedereen kon natrekken tegen betaling van ‘10k’. Door de chats en de loggegevens van de Belastingdienst te combineren kon worden achterhaald welke ambtenaar bevragingen deed die niet nodig waren voor zijn reguliere werk. Vervolgens is bij die persoon thuis ruim 9 ton aan contanten aangetroffen. Hem is computervredebreuk tenlastegelegd, en daarnaast het witwassen van die 9 ton. Hij is veroordeeld voor computervredebreuk maar vrijgesproken van het witwassen.
De rechtbank gaat er wel van uit dat de opgevraagde informatie bestemd is voor criminele doeleinden. Maar er is geen directe link met die 9 ton.
De rechtbank oordeelt dat het geld waarschijnlijk wel afkomstig is van misdrijf, gelet op de omstandigheden waaronder het geld is aangetroffen en de hoogte van het bedrag. Het geld bestond uit door elastiek gebundelde bankbiljetten in coupures van 200 euro, 100 euro en 50 euro, verdeeld over vijf geldkistjes. De geldkistjes waren verdeeld over drie tassen die zijn aangetroffen achter de plinten van de keukenkastjes in de woning van verdachte.
Waarom dan toch vrijspraak? Omdat volgens de rechtbank niet bewezen kan worden dat verdachte wist dat het geld in zijn woning lag. Het geld lag in de keuken achter de plinten verstopt en was dus aan het zicht onttrokken. Volgens de rechtbank gaat daarom het uitgangspunt, dat een bewoner geacht wordt te weten wat zich in zijn woning bevindt hier niet op. En ook anderen hadden de beschikking over een sleutel van de woning van verdachte. Het dossier bevat geen bewijs dat verdachte wetenschap had van het geld in zijn woning.
De aangetroffen 9 ton wordt dus niet gekoppeld aan de illegale bevragingen. Omdat verdachte zei niets van het geld te weten is besloten tot ‘bewaring ten behoeve van de rechthebbende’.
Wetenschap hebben van het witwasvoorwerp is geen expliciet bestanddeel in de strafbaarstelling van witwassen. Maar voor het ‘voorhanden hebben’ van een witwasvoorwerp is wel degelijk een zekere mate van feitelijke zeggenschap nodig. Het staat niet expliciet in het vonnis maar het lijkt erop dat de rechtbank vrijspreekt omdat ze niet tot een bewezenverklaring van ‘voorhanden hebben’ komt. In deze zaak kon niet worden vastgesteld dat verdachte zich bewust was van de aanwezigheid van het geld. Meestal gaat het daar niet om bij witwasjurisprudentie. Het gaat meestal in jurisprudentie om de wetenschap (of het redelijkerwijs moeten vermoeden) van een verdachte dat het om crimineel geld gaat. Maar dan moet er wel bewustheid zijn van de aanwezigheid van het geld. De vindplaats van het geld is daar een belangrijke indicatie voor. Het geld was hier blijkbaar dusdanig goed verstopt dat goed mogelijk was dat verdachte van niets wist. Blijkbaar kon verdachte ook niet op andere manieren, bijvoorbeeld via DNA, contante stortingen of girale uitgaven, worden gelinkt aan het geld. Waarschijnlijk speelt een grote rol dat meerdere personen toegang hadden tot de woning. Dat maakt het moeilijk om uit te sluiten dat verdachte van niets wist.
Meer weten over contant geld en het witwasvermoeden? AMLC collega Ruut Regtering schreef onlangs een artikel over de omstandigheden die hier invloed op hebben en de vraag wanneer een verklaring in dergelijke zaken voldoende concreet en verifieerbaar is. Daarnaast wijzen wij op het handzame AMLC stappenplan rechtspraak product voor opsporingsambtenaren (inloggen vereist) met daarin een overzicht van rechtspraak per categorie verklaring (gokken, crypto, schenkingen, leningen, werk/handel, buitenland, uitgekeerde (schade)verzekering).