Kwalificatieuitsluitingsgrond

Hoge Raad, 28 september 2021, ECLI:NLHR:2021:1277 en ECLI:NL:PHR:2021:881
Verdachte is veroordeeld door het hof wegens witwassen. Hij heeft geld uit eigen misdrijf op zijn bankrekening laten storten, vervolgens opgenomen en uitgegeven aan verbouwingskosten. Volgens de verdediging is er geen sprake van verhullen en verbergen en is de kwalificatie-uitsluitingsgrond van toepassing. De PG zegt hierover het volgende. De kwalificatieuitsluitingsgrond is in beginsel slechts  van toepassing bij het ‘verwerven’ en ‘voorhanden hebben’ van een voorwerp dat afkomstig is uit eigen misdrijf. Bij overdragen, omzetten en gebruik maken van een voorwerp dat direct afkomstig is uit eigen misdrijf kan de kwalificatieuitsluitingsgrond van toepassing zijn. Dit is in de regel zo wanneer het omzetten en gebruik maken niet wezenlijk verschilt van het verwerven of voorhanden hebben van een voorwerp dat afkomstig is uit eigen misdrijf. Hiervan is in de regel sprake in gevallen waarin er slechts contant geld is gestort op de eigen bankrekening zonder extra verhullende handeling. Aangezien het geld hier niet slechts op de eigen bankrekening is gezet, maar daarna in een ander vermogensbestanddeel is omgezet, is de kwalificatieuitsluitingsgrond ten aanzien van het “omzetten” niet van toepassing.

Deze uitspraak is in lijn met overige jurisprudentie over de kwalificatieuitsluitingsgrond. Zie bijvoorbeeld ECLI:NL:HR:2020:1171. Zie ook de handout over de kwalificatieuitsluitingsgrond. In reactie op de kwalificatieuitsluitingsgrond zijn per 1 januari 2017 de wetsartikelen 420bis.1 en 420quater.1 toegevoegd aan het Wetboek van Strafrecht. Met deze strafbaarstelling wordt het enkele verwerven en voorhanden hebben van voorwerpen die afkomstig zijn uit eigen misdrijf strafbaar gesteld als ‘eenvoudig witwassen’ en bestraft met een maximale gevangenisstraf van zes maanden of geldboete van de vierde categorie. Voor eenvoudig schuldwitwassen geldt een maximale gevangenisstraf van drie maanden of geldboete van de vierde categorie. Voor deze artikelen hoeft geen verhullende handeling bewezen te worden. Eenvoudig witwassen kan als zelfstandig delict vervolgd worden. Het kan ook als vangnet gebruikt worden wanneer onduidelijk is of de kwalificatieuitsluitingsgrond van toepassing is.