Vervolgen voor niet voldoen aangifteplicht douane en witwassen

Hoge Raad, 7 juni 2022: ECLI:NL:HR:2022:847

Verdachte in deze zaak is in 2014 aangehouden op Schiphol met € 49.600 en 12.100 Zwitserse Frank (CHF) op zak. Eerder was de verdachte al in Zwitserland vervolgd voor onder meer witwassen van deze bedragen. Het OM in Nederland besluit de verdachte te vervolgen voor witwassen en voor het opzettelijk niet voldoen aan de verplichting tot het doen van aangifte bij de Douane op Schiphol. De vraag waarover de Hoge Raad zich in deze zaak buigt is of het OM dit mocht doen of dat er sprake is van ‘hetzelfde feit’ in de zin van art. 68 Sr. Op basis van het verbod op dubbele vervolging neergelegd in art. 68 Sr, mag een verdachte niet twee keer voor hetzelfde feit worden vervolgd.

Aangezien de verdachte reeds in Zwitserland onherroepelijk is veroordeeld voor witwassen, wordt het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk verklaard voor de vervolging van witwassen. Dan de vraag of het OM naast het witwassen mocht vervolgen wegens het niet voldoen aan de aangifteverplichting. Er is slechts sprake van hetzelfde feit als de strafbare feiten dezelfde strekking hebben.

De AG concludeert dat de aard en kennelijke strekking van het bij binnenkomst in Nederland heimelijk voorhanden hebben van een geldbedrag dat uit misdrijf afkomstig is, in de kern niet afwijkt van het niet voldoen aan de aangifteplicht. De Hoge Raad is het daar niet mee eens en concludeert dat het niet voldoen aan de aangifteplicht en witwassen niet dezelfde feiten zijn. Het gaat immers bij witwassen om het bij zich dragen van geldbedragen met illegale herkomst, terwijl het bij overtreding van de aangifteplicht gaat om verzuim om bij binnenkomen van de EU, aangifte te doen van liquide middelen. De herkomst van deze middelen is hierbij niet relevant.

Vervolgen voor witwassen in Nederland na een veroordeling hiervoor in het buitenland mag niet op basis van het ne bis in idem beginsel (verbod op dubbele vervolging). Vervolging voor zowel witwassen als het opzettelijk niet voldoen aan de aangifteplicht is in beginsel wél mogelijk. Dit zijn immers niet dezelfde feiten.