Arbeidsuitbuiting en witwassen
Gerechtshof Amsterdam 21 juli 2023, ECLI:NL:GHAMS:2023:3719
Alle misdrijven kunnen een gronddelict vormen voor witwassen. Dit geldt ook voor arbeidsuitbuiting en mensenhandel.
In deze zaak heeft verdachte een flinke omgezet gegenereerd door deze misdrijven te plegen. Hij nam bewust vreemdelingen aan die illegaal in Nederland verbleven, stelde hen te werk in een wasserij in Amsterdam en Doetinchem en liet hen daar onder erbarmelijke omstandigheden werken en slapen. De werknemers moesten gemiddeld meer dan 12 uur per dag werken, 6 dagen per week tegen een zeer laag uurloon. Er waren geen geschikte slaapplekken of sanitaire voorzieningen aanwezig. Vanwege de afhankelijkheidspositie bestond een vruchtbare voedingsbodem voor de uitbuiting.
Witwassen
Het witwassen uit zich in de volgende handelingen:
- het overmaken van het geld op de rekening van een ander en
- het contant in ontvangst nemen ervan.
Het gaat hier dus om de witwashandelingen ‘overdragen’ en ‘omzetten’. De verdediging heeft bepleit dat verdachte geen verhullende handelingen heeft verricht, zoals is vereist bij witwassen van opbrengsten uit eigen misdrijf. Het hof geeft terecht aan dat een verhullende handeling, bij eigen gepleegde misdrijven, alleen is vereist als er sprake is van 'verwerven' of 'voorhanden hebben'. Dit om te voorkomen dat een verdachte die een misdrijf begaat en de daarmee verkregen voorwerpen ‘verwerft’ of ‘voorhanden heeft’, zich automatisch schuldig maakt aan het witwassen van die voorwerpen. De kwalificatie-uitsluitingsgrond begrenst dat en daar doet de verdediging dan ook een beroep op.
Oordeel hof
Het ‘omzetten’ kan volgens het hof niet worden bewezen, maar het ‘overdragen’ door het geld over te maken naar een ander, wel. Omdat een verhullende handeling niet is vereist bij 'overdragen' van geld uit eigen misdrijf, slaagt het beroep van de verdediging niet. Ten overvloede merkt het hof daarbij op dat de geldovermakingen geen onderdeel uitmaakten van de reguliere geldstromen binnen de bedrijfsvoering van de wasserij. Er volgt een veroordeling voor o.a. gewoontewitwassen.
De kwalificatie-uitsluitingsgrond is alleen van toepassing op "voorhanden hebben" en "verwerven" en in beginsel niet op "omzetten" en "gebruik maken". In deze zaak was sprake van 'overdragen' van geld uit eigen misdrijf.
Meer lezen over de relatie tussen ESG-gerelateerde misdrijven (zoals arbeidsuitbuiting, milieudelicten, feiten in het bestuursdomein) en witwassen kan hier.