Feit van algemene bekendheid over bitcoin

Rechtbank Rotterdam 13 maart 2019, Feit van algemene bekendheid over bitcoin: ECLI:NL:RBROT:2019:2408

De verdachte heeft zich samen met anderen schuldig gemaakt aan gewoontewitwassen. De verdachte trad gedurende een jaar op als “geldezel”. Hij ontving op zijn bankrekeningen grote hoeveelheden geld afkomstig uit de verkoop van bitcoins, tot een totaalbedrag van meer dan één miljoen euro. Vrijwel direct nadat de bedragen waren bijgeschreven op een van de bankrekeningen van de verdachte werden zij, al dan niet na (gedeeltelijke) doorbetalingen naar bankrekeningen van familieleden van de verdachte, contant opgenomen.

De rechtbank stelt vast dat er sprake is van een vermoeden dat de geldbedragen uit enig misdrijf afkomstig zijn. De verdachte heeft binnen een relatief korte periode uit de verkoop van bitcoins afkomstige geldbedragen bijgeschreven gekregen op zijn bankrekeningen. De rechtbank stelt dat het een feit van algemene bekendheid is dat bitcoins dikwijls worden gebruikt in het criminele circuit, onder meer in de drugshandel. In iets minder dan een jaar tijd ontving de verdachte op vier verschillende bankrekeningen in totaal een bedrag van € 1.027.905,66 van bitcoinbeurs Kraken. Hierbij valt op dat geen van de uitbetalingen door Kraken per transactie hoger was dan € 8.999,91. De bijschrijvingen bleven dus steeds onder de meldgrens van de banken. Het totaal bedrag stond in geen verhouding tot de inkomsten uit arbeid van de verdachte. De geldbedragen werden vrijwel direct na ontvangst - soms na een (gedeeltelijke) doorboeking naar bankrekeningen van familieleden van de verdachte - contant opgenomen, zonder kennelijke legale economische noodzaak of verklaring daarvoor.

Gezien deze feiten en omstandigheden mag van de verdachte worden verlangd dat hij een concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring geeft over de herkomst van het geld. De verdachte heeft zich echter zowel tijdens zijn verhoor door de FIOD als ter terechtzitting op zijn zwijgrecht beroepen. Gelet op het ontbreken van een aannemelijke verklaring voor een legale herkomst van voormelde geldbedragen is de rechtbank van oordeel dat het niet anders kan dan dat deze geldbedragen onmiddellijk of middellijk uit enig misdrijf afkomstig zijn en dat de verdachte dit heeft geweten.

In een eerdere nieuwsbrief is een aantal uitspraken over indicatoren voor witwassen met betrekking tot virtuele valuta besproken. Eind 2017 overwoog de Rechtbank Midden Nederland: “Uit de hiervoor genoemde verklaring van de deskundige Van Wegberg volgt dat uit onderzoek is gebleken dat op darknet markets vrijwel uitsluitend in illegale goederen wordt gehandeld en op die markets een betaling in bitcoins is vereist. Op grond van die verklaring gaat de rechtbank ervan uit dat nagenoeg alle bitcoins die van darknet markets afkomstig zijn, een criminele herkomst hebben.” (ECLI:NL:RBMNE:2017:5713)

In de huidige zaak wordt er niet gekeken of de bitcoins van darknet markets afkomstig zijn. Het vermoeden is hier gebaseerd op het meermaals storten net onder de meldgrens, het snel contant opnemen en het feit dat de stortingen niet in verhouding staan tot het inkomen van verdachte.

De witwastypologieën met betrekking tot virtuele betaalmiddelen zijn hier te vinden.