Legale herkomst uitsluiten: stappenplan zaak

Gerechtshof 's-Hertogenbosch 4 september 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:2965

Verdachte in deze zaak heeft in een tijdsbestek van ongeveer tien maanden vier verschillende auto’s gekocht (o.a. Bentley en Mercedes) met bijbetaling van contante geldbedragen van in totaal bijna € 80.000. Dit kan niet worden verklaard op basis van het legale inkomen van de verdachte. Er is geen bewijs aanwezig dat de auto’s direct of indirect afkomstig zijn uit een aantoonbaar concreet gronddelict. Daarom doorloopt het hof het stappenplan witwassen.

Witwasvermoeden

Een redelijk vermoeden van witwassen is gerechtvaardigd op basis van verschillende indicatoren. Het is een feit van algemene bekendheid dat het vervoeren van grote bedragen in contanten (in een personenauto) een aanzienlijk veiligheidsrisico met zich brengt en bovendien zeer ongebruikelijk is in het geval het geld op legale wijze is verkregen. Daarnaast is uit de door de politie opgestelde eenvoudige kasopstelling gebleken dat de contante uitgaven niet kunnen worden verklaard op basis van het inkomen van verdachte. Verder is bij de Belastingdienst niets opgegeven over het contante geld. Op basis van deze feiten en omstandigheden mag een verklaring van verdachte worden verlangd voor de herkomst van het geld.

Verklaring verdachte

Verdachte heeft verklaard dat zijn enige inkomstenbron €1.500 netto per maand is. Daarnaast kreeg hij €650 per maand in contanten van zijn moeder voor huur en vaste lasten. Van zijn ex-partner ontving hij ook nog eens €350 per maand waarmee hij haar rekeningen betaalde. Op zijn 18^e heeft hij 25.000 gulden in contanten geërfd van zijn vader. Inclusief spaargeld uit het verleden zou deze erfenis omgerekend €15.000 bedragen. Hiermee zou het grootste deel van het contante geld volgens de verdediging zijn verklaard. Het verschil dat niet kan worden verklaard (ongeveer € 33.000) zou bestaan uit contante bedragen die verdachte ontving voor bijv. het betalen van verkeersboetes voor familieleden.

Beoordeling door het hof

Het hof oordeelt dat de verklaringen van verdachte over de maandelijks contant ontvangen geldbedragen van zijn moeder en ex-partner voldoende concreet, min of meer verifieerbaar en op voorhand niet hoogst onwaarschijnlijk zijn. Dit geldt daarentegen niet voor de verklaring over de contant ontvangen erfenis. Deze verklaring heeft verdachte onvoldoende concreet gemaakt en hierover heeft hij wisselend verklaard. Het guldentijdperk lag immers twee jaar voordat de verdachte 18 jaar werd. Bovendien zou het omgerekend slechts € 11.340 zijn in plaats van € 15.000. Een bevestiging van de erfenis door een neef van verdachte acht het hof van onvoldoende gewicht, met name omdat niet duidelijk is wat de redenen van wetenschap van deze getuige zijn. De erfenis was bovendien niet bekend bij de Belastingdienst.

De verklaring over de € 650 van verdachtes moeder kan op basis van het onderzoek door de politie niet worden bevestigd. Een boekhouder zou de huurinkomsten van zijn moeder bijhouden, maar met een achternaam van deze boekhouder is verdachte nooit gekomen. Daarnaast komen de door de moeder gedane contante opnames niet overeen met de verklaring van verdachte (niet maandelijks en lager dan € 650). En overlegde kwitanties door verdachte leken vermoedelijk achter elkaar uitgeschreven.

Dat verdachte contant geld zou hebben ontvangen van zijn ex-partner is ook niet gebleken op basis van onderzoek door het OM. De ex-partner deed wel contante opnames, maar hiermee kan niet worden vastgesteld dat het contante geld aan verdachte werd gegeven. Verdachte had eerder namelijk verklaard dit geld op zijn eigen rekening te storten. In hoger beroep kwam hij hier op terug.

Conclusie

Aangezien verdachte geen concrete en verifieerbare verklaring heeft gegeven voor een legale herkomst, is het hof van oordeel dat het niet anders kan dan dat het contante geld van misdrijf afkomstig is. Omdat het witwasvermoeden niet is ontzenuwd, volgt een veroordeling voor witwassen. Door de auto’s steeds weer in te ruilen met bijbetaling van grote contante geldbedragen heeft verdachte aan de voertuigen een schijnbaar legale herkomst gegeven.

Gelet op de aard, omvang en duur is er sprake van gewoontewitwassen. Verdachte krijgt een voorwaardelijke gevangenisstraf opgelegd voor de duur van 3 maanden met een proeftijd van 2 jaar. Daarnaast wordt € 56.000 verbeurdverklaard.