Procesafspraken in witwaszaak Cymbal: Swipen op Curaçao

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 02 december 2022: ECLI:NL:GHARL:2022:10371 en ECLI:NL:GHARL:2022:10370

In deze strafzaken is schuldwitwassen van 200 miljoen USD bewezenverklaard. De bewezenverklaring staat in hoger beroep niet ter discussie. Deze arresten staan vooral in het teken van gemaakte procesafspraken tussen verdachten en het Openbaar Ministerie.

De rechtbank was in eerste aanleg niet akkoord gegaan met de procesafspraken en had de verdachten veroordeeld tot forse gevangenisstraffen. In hoger beroep heeft het gerechtshof wél ingestemd met de procesafspraken en lagere gevangenisstraffen opgelegd.

De verdachten faciliteerden het “swipen” op Curaçao. Swipen is een handel rondom contant geld waarbij vreemde valuta, zoals de Venezolaanse Bolivar, worden omgewisseld tegen dollars via een creditcard. De creditcards kunnen worden gebruikt voor aankopen in het buitenland, waaronder medicijnen. Bij betaling met de creditcard, zogenaamd voor medicijnen, bij wisselkantoren op Curaçao krijgen de Venezolanen in werkelijkheid een stapel dollars in contanten terug. Hiervoor betalen ze meer dan het geld waard is, maar dat is beter dan het alternatief (de steeds minder waard wordende Bolivar ten opzichte van de dollar). Elke transactie levert de verdachten geld op. Het contante geld dat werd uitgegeven door de verdachten betreft crimineel geld.

Een belangrijke reden voor het hof om de procesafspraken wel goed te keuren is dat het hof rekening houdt met het feit dat in die periode op Curaçao het “swipen” van geld een algemeen bekend verdienmodel was. Het fenomeen was bekend bij de centrale bank en de plaatselijke banken en werd in ieder geval gedoogd. Verder weegt  het hof de medewerking van verdachten ten aanzien van de ontneming en het feit dat de verdachten openheid van zaken hebben gegeven over het fenomeen “swipen” mee.

Interessant aan deze arresten is dat het hof het oordeel over de procesafspraken beziet in de context van wat gebruikelijk was op het moment dat de strafbare feiten zijn gepleegd. Het fenomeen “swipen” was algemeen bekend en werd gedoogd door adviseurs en medewerkers van banken. Dit weegt het hof mee in het oordeel dat de procesafspraken tussen verdachten en OM in redelijke verhouding staan tot de ernst van de strafbare feiten.