Risicolanden betaaldienstverlener

Rechtbank Amsterdam, 7 september 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:5255

Bij het geldservicebedrijf (money service business) in deze zaak konden klanten gelden storten bestemd voor begunstigden in Somalië en andere landen in de Hoorn van Afrika zonder bankrekening.

Het gestorte geld werd overgemaakt via de bankrekening van het geldservicebedrijf naar agenten in het buitenland en vervolgens contant in ontvangst genomen door de begunstigden aldaar. Gelden voor Somalië werden via agenten in Dubai verstuurd. Door het geldservicebedrijf werden coupures van € 500 geaccepteerd zonder de herkomst te verifiëren. Over de geldstromen en de contante stortingen zijn door de bank vragen gesteld. Deze vragen werden volgens de bank niet afdoende beantwoord, waarna de bancaire relatie werd opgezegd. De vraag is of de opzegging aanvaardbaar is.  

De rechtbank zegt dat uitgangspunt is dat opzeggen mag, tenzij dit onaanvaardbaar is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid. De rechtbank overweegt dat dienstverlening van de betaaldienstverlener een hoog risico op witwassen met zich meebrengt, onder meer omdat de landen in de Hoorn van Afrika hoog risico landen in de zin van de vierde anti-witwasrichtlijn zijn. Veel transacties vonden bovendien plaats met gebruik van contanten, zowel bij het storten als het uitbetalen.

Daarnaast was sprake van aanzienlijke girale overmakingen bij wijze van voorschot aan agenten in het buitenland. Bij deze laatste betalingen waren de klant van de betaaldienstverlener en de UBO niet bekend. Volgens de rechtbank was er sprake van een patroon van risicovolle praktijken waar steeds door de bank op gewezen moest worden, waarna er (hele of halve) maatregelen werden genomen om de risico’s te mitigeren en geen duidelijke, concrete antwoorden werden gegeven op vragen. Ook zijn er wisselende verklaringen afgelegd over de contante stortingen die zouden zien op een lening. Volgens de rechtbank was de opzegging van de bancaire relatie rechtmatig.